Authors
1 master of educationa career advice, University of Isfahan, Isfahan, Iran
2 assistant professor of psychology, University of Lorestan, Khoram abad, Iran
Abstract
Keywords
خودکارآمدی یکی از مفاهیم کاربردی در نظریههای یادگیری ـ اجتماعی و یا نظریه شناختی ـ اجتماعی برای رفتار حرفهای است (بتز، 2007).
خودکارآمدی، در واقع اعتقاد راسخ فرد نسبت به تواناییهای خود است که باعث بسیج انگیزه و منابع شناختی و رشته اعمالی میشود که برای انجام موفقیتآمیز یک کار خاص لازم است. پیش از اینکه فرد کاری را انتخاب کند و تلاش خود را در آن کار آغاز نماید، ابتدا اطلاعاتی را در باره ظرفیتها و قابلیتهای خود در آن مورد خاص ارزیابی و جمعبندی میکند.
نمودار( 1-1) مدل نظریهای شناختی ـ اجتماعی برای تبیین تأثیر متقابل رغبتهای شغلی بر خودکارآمدی و انتظارات نتایج.
منبع: بارون و لنت (2005) کتاب رشد و مسیر شغلی، ص 108.
|
ورودیهای فرد: - استعدادها ، جنسیت - نژاد/ مذهب و سلامت - وضعیت سلامت |
|
توانایی و قابلیتهای زمینهای |
|
تجربیات یادگیری |
|
انتظارات خودکارآمدی |
|
انتظارات نتیجه |
|
رغبتها |
|
اهداف |
|
فعالیتها |
|
تأثیرات زمینهای مجاور با رفتارانتخاب |
کارآمدی شخصی تعیین میکند که آیا فرد قدرت سازگاری برای انجام آن رفتار خاص را دارد یا نه و همچنین، مشخص میکند که فرد چقدر تلاش خواهد کرد علیرغم وجود مشکلات چه مدت به تلاش خود در آن زمینه خاص ادامه خواهد داد.
بندورا[1] (1997) خودکارآمدی را این گونه تعریف کرده است: خودکارآمدی باور فرد در مورد این است که میتواند بهطور موفقیتآمیز و مؤثر فعالیتهای خاصی را تعقیب کند. البته، این باورها به شخصیت و ویژگیهای آن شباهتی ندارند؛ چون شخصیت حاصل ویژگیهای نسبتاً پایدار و ثابت است؛ در حالیکه خودکارآمدی با موفقیتها و پیروزیها رشد میکند.
پژوهشهای زیادی نشان دادهاند که خودکارآمدی بهطور مستقیم با کنترل فردی، استرس، سرزنش خود، سطح تلاش، حوزههای عمل، پشتکار و افکار خودیاری و یا بازداری خود رابطه دارند.
بوم و همکارن[2] (2009) خودکارآمدی را باور افراد در خصوص توانایی برای سازماندهی کردن و اجرای مؤثر کارهایی برای دستیابی به موفقیتها و مهارتها میدانند.
بندورا (2000) دریافت که تأثیر خودکار آمدی بر کارایی ریاضی، از توانایی ذهنی عمومی شدیدتر است.
لیتمان و همکاران[3] (2005) در پژوهشهای خود نشان دادند که کلیه سطوح توانایی دانشآموزانی که خودکارآمدی بالاتری دارند، در انجام محاسبات ریاضیشان دقیقترند.
بتز و هاکت[4] (2006) در پژوهشهای اخیر نشان دادند که تفاوتهای جنسیتی در موفقیت ریاضیات بسیار تأثیرگذار است.
بتز و همکاران (2000) در پژوهشهای گوناگون گزارش دادند که تفاوتهای جنسیتی در رفتار و گرایشهای ریاضی دانشآموزان اروپایی و آمریکایی هنوز متداول است.
بتز و همکاران (2005) برای مثال نشان دادند که پسران و دختران سطح اطمینان یکسان و همارزی را در توانی حسابشان در طول دوره دبستان گزارش میدهند؛ اما در دوره دبیرستان پسرها سطح اطمینان بیشتری داشتند؛ حتی در دوره راهنمایی پسرها نسبت به دخترها بیشتر به سنجش خودکارآمدیشان تمایل داشتهاند.
بتز و همکاران (2006) احتمالاً بهطور ویژه دختران سرآمد در محاسبات ریاضی به سمت پایینتر از اطمینان اریب داشتهاند. همچنین، دختران دوره راهنمایی عقیده خود را در علاقهمندی پایین به حساب نشان داده و سطح بالایی را در اضطراب گزارش دادهاند.
بتز (2004) در بررسیی نشان داد که اعتقادات برونگرایی خودکارآمدی تصمیمگیری شغلی در توانایی افراد برای انجام کامل و موفقیتآمیز در تصمیمگیری شغلی ضروری است.
فاوست و همکاران[5] (2011) مطابق با فرایند شواهد، رابطه معناداری را بین اعتقادات برونگرایی بالا تعهد شغلی زیاد را در بین دانشجویان آمریکایی تأیید نمودهاند.
بلستین[6] (2006) در پژوهشی در میان دانشجویان چینی نشان داد که برونگرایی بالا با الگوی خود اکتشافی و خودکتشافی ـ شغلی در ارتباط است.
کانگر و همکاران[7] (1998) اظهار میکنند که فنون و راهبردهای تواناسازی مانند حمایت عاطفی از زیردستان میتواند باور خودکارآمدی را تقویت کند. نتیجه اینکه برای توانمندکردن کارکنان، مدیران باید محیط کار را جذاب و با نشاط سازند، از روشن بودن هدف کار اطمینان داشته باشند و احساس توانمندی را با برگزاری گردهماییهای دورهای بهمنظور پرورش دوستی در میان کارکنان افزایش دهند. آنان گاه میتوانند در ارتباطات اداری، شوخی یا پیامی نشاطآور را که موجب کاهش تنش میشود، بگنجانند. همچنین، میتوانند در فراهم آوردن عالی بگویند «خوب» بازخورد یا توصیف موفقیت، تعبیرات مبالغهآمیز به کار ببرند همچنین، میتوانند برای تشخیص تهدیدهای خارجی یا چالشهایی که روبهرو شدن با آنها اجتنابناپذیر است، کمک کنند. اسمیت و همکاران[8] (2011) ابهام نقش را به عنوان یک عامل حرفهای خودکارآمدی و رضایت شغلی، بر اساس اطلاعات بهدستآمده از 280 کارمند ایالات متحده آژانس مالی مسکن در چهار ایالت رسیدگی کردند. اثر تعاملی کوچک، اما درخور توجه بود. پیامدهای عملی از ابهام نقش در سطوح مختلف خودکارآمدی شغلی مورد بحث قرار گرفت. مقدار کاهش ابهام نقش برای کسانی که دارای خودکارآمدی پایین بودند، بالاتر بود.
لاتی و اندرسون[9] (2011) برای بررسی رابطه بین خودکارآمدی حرفهای و علایق نوجوانان، پاسخهای 289 نوجوان به مقیاسهای خودکارآمدی را که در سائوپالو آرژانتین زندگی میکردند، بررسی کردند و ضریب همبستگی بین خودکارآمدی و موضوعهای مورد علاقه 27/0 مشاهده شد. یک نظرسنجی از 3439 نفر معلم از 85 مدرسه دانمارکی، نشان داده است که معلمان زن خودکارآمدی بالاتر و رضایت شغلی بیشتری دارند. این تفاوت بیشتر به خاطر همدلی (توانایی انتقال احساسات و افکار خود به دیگری) معلمان زن بود.
نتیجه این بود که بین خودکارآمدی و عملکرد و رضایت شغلی، رابطهای مثبت و مستقیم وجود دارد.
طبق بررسیهای انجام شده کابلی و یئو[10] (2006)، سلامت وابسته به سبک زندگی است و سبک زندگی توسط خودکارآمدی تعیین میشود.
بررسیها در خصوص نوجوانان نشان داده است هرچه خودکارآمدی بیشتر باشد، مقاومت در برابر تأثیر همسالان در سیگار کشیدن بیشتر است.
تریسی[11] (2002) PGI را به عنوان مدلی کلی برای سنجش علایق ارائه کرد. این ابزار در پایه نظری خود شش تیپ شخصیتی هالند را بهکار برده است (واقعگرایانه، جستجوگرانه، هنری، اجتماعی، تهوری و قراردادی) که به اختصار با عنوان RIASEC شناخته میشوند. PGI علاوه بر بهرهگیری از نظریه هالند، مشاغل را در سه بعد دیگر نیز بررسی میکند (اشیا/افراد[12]، دادههای خام/ عقاید[13]، پرستیز[14]).
شناخت علایق میتواند در مشخص کردن پندارهای شغلی یا نیازهای مربوط به اوقات فراغت و سرگرمی استفاده شود. علایق و باور به خودکارآمدی در فعالیت و مشاغل پیشبینیکننده تناسب شخص و محیط شغلی هستند (حسینیان، 1375).
رو[15] (1966) عنوان کرده است که رغبتهای شغلی به بهترین شکل در هشت حیطه: فنی[16]، فعالیتهای بیرونی[17]، هنر و سرگرمی[18]، خدمات[19]، فرهنگ عمومی[20]، تجارت[21]و سازمان[22] جلوهگر میشوند.
گاتی و همکاران[23] (1991) مشخص کردند که هر کدام از این حیطهها دارای شش سطح شغلی است.
بتسورث و فواد[24] (1977) با توجه به دلایلی که در اهمیت شناخت و پرداختن به الگوی علایق و باورهای خودکارآمدی مشاهده کردند، وجود ابزار مناسب را از لازمههای انکارناشدنی الگوهای بسیاری در خصوص ساختار رغبتهای شغلی به شمار آوردند.
شون و همکاران[25] (2011) در بررسی دیگری از رغبتها توسط PGI نتایج نشان دادند که علایق متهورانه زنان نسبت به مردان بیشتر است و در سمت دیگر، علایق واقعگرایانه و جستجوگرایانه مردان نسبت به زنان سهم بیشتری به خود اختصاص میدهد.
تریسی (2002) الگوی کروی را به عنوان الگویی کلی برای سنجش رغبتهایی که شش تیپ هالند را در خود ادغام کردهاند و نیز سایر تیپها و بعدها ارائه نموده است.
ویژگی الگوی کروی ارائه شده از سوی تریسی و راندز (1996)، فرارفتن از شش تیپ هالند و توسعه دادن آن است که در آن به جای معرفی شش تیپ، هشت تیپ پیشنهاد شده است. ویژگی دیگر الگوی کروی فردی این است که رغبتها را در سه بعد مردم/ اشیا، دادهها/ ایدهها و پرستیژ[26] ارائه نموده است.
دیک و هانسن[27] (2009) بعد پرستیژ را بیانگر این مطلب دانستند که در ترجیح سطح پرستیژ شغلی بین افراد تفاوتهایی وجود دارد؛ مثلاً بعد مردم/ اشیا نشاندهنده چگونگی ترجیحات افراد برای کار با افراد و برای کار با اشیاست. به همین نحو، پاسخهای ارائه شده به پرسشنامه رغبت میتواند منعکسکننده این باشد که برخی افراد مشاغل برخوردار از پرستیژ بالا را ترجیح میدهند؛ در حالیکه برخی دیگر مشاغل دارای پرستیژ متوسط یا پایین را ترجیح میدهند.
تریسی و دارسی[28] (2010) با بررسیهایی که انجام دادند، متوجه شدند که در الگوی رغبت هالند، وی پیشنهاد کرده است که شش تیپ رغبت (واقعگرایی، جستجوگری، اجتماعی، هنری، تهوری و قراردادی) را میتوان در یک شش ضلعی جای داد. تیپهایی که بیش از همه به یکدیگر شبیه هستند، مجاور یکدیگر و آنهایی که به یکدیگر شبیه نیستند، در مقابل یکدیگر قرار میگیرند.
گاتی (1979 و 1991) از مبحث الگوی هالند طرح سه بخشی[29] خودش را معرفی کرد. این طرح پیشنهاد میکند که در مرحله انتخاب، اولین تصمیم از میان سه راه گرفته میشود: روش واقعگرایانه/ جستجوگری، هنری/ اجتماعی و قراردادی/ تهوری.
با توجه این که شش ضلعی هالند دارای دو بعد است (مردم[30]، اشیا[31]، دادهها[32]/ عقاید[33])، پر دیگر برای نشاندادن میدانی که شش ضلعی هالند بر آن قرار میگیرد، از دو بعد بهرهگرفته است. وی پیشنهاد کرده است که رغبتها و محیطها را میتوان با استفاده از دو بعد دوقطبی از هم متمایز ساخت (بعد مردم/ اشیا/ دادهها/ عقاید)، بعد مردم/ اشیا، تفاوتهای موجود تیپ اجتماعی و واقعبین شش ضلعی را مشخص میسازد.
تریسی (2002) معتقد است که بعد دادهها و عقاید نیز تفاوت موجود بین تیپ تهوری و تیپ قراردادی در سمت دادهها و تفاوتهای موجود بین پژوهشی و هنر (در سمت عقاید) را مشخص میسازد.
رابرت و همکاران[34] (2011) در یک بررسی بینالمللی از دانشآموزان آمریکایی، دانشآموزان راهنمایی و دبیرستانی ایتالیایی میزان علایق و باورهای توانمندی پرسشنامه PGI را که با فعالیتهای مدرسهای و غیر مدرسهای مرتبط بود، تکمیل کردند. با افزایش سن، هم علایق و هم باورهای توانمندی، وفاداری بیشتری نسبت به ساختار منحنی واقعگرایانه، جستجوگری، هنری، اجتماعی، متهورانه و قراردادی نشان دادند؛ اما این گرایش بیشتر در دانشآموزان دختر اعلام شد تا در دانشآموزان پسر.
رواندز و همکاران[35] (1990) بر اساس مطالعات خود دریافتند پرستیژ که جایگاه، سطح شغلی، سطح آموزش در نظریه هالند و سطح دشواری و مسؤولیتپذیری در نظریه رو نیز نامیده شده است سازهای مهم است.
هدف این مطالعه، بررسی روایی و پایایی مقیاسهای اصلی و تلفیقی سیاهه کروی فردی (فرم فعالیتها بخش باور به مهارتها) در سنجش رغبتهای شغلی دانشآموزان است. بنابراین، با توجه به هدف فوق پژوهش حاضر در نظر دارد به بررسی سئوالها و فرضیههای زیر بپردازد:
1- توزیع نمرههای مقیاسهای اصلی و تلفیقی پرسشنامه کروی فردی تقریباً دارای منحنی نرمال است.
2- بین مقیاسهای علایق اصلی کروی فردی با خرده مقیاسهای باور به مهارتهای (بتز) رابطه معنادار وجود دارد.
3- آیا مقیاسهای علایق اصلی پرسشنامه کروی فردی از پایایی مناسبی برخوردارند؟
4- بین مقیاسهای پرستیژ بالای کروی فردی با خرده مقیاسهای باور به مهارتهای بتز رابطه وجود دارد.
5- آیا مقیاسهای علایق پرستیژ بالای پرسشنامه کروی فردی از پایایی مناسبی برخوردارند؟
6- بین مقیاسهای پرستیژ پایین کروی فردی با خرده مقیاسهای باور به مهارتهای بتز رابطه معناداری وجود دارد.
7- آیا مقیاسهای پرستیژ پایین پرسشنامه کروی فردی از پایایی مناسبی برخوردارند؟
8- بین مقیاسهای علایق ششگانه (تلفیقی) کروی فردی با خرده مقیاسهای باور به مهارتهای بتز رابطه معنادار وجود دارد.
9- بین مقیاسهای چهارگانه (تلفیقی) کروی فردی با خرده مقیاسهای باور به مهارتهای بتز رابطه معنادار وجود دارد.
10- بین مقیاسهای سه بعدی (تلفیقی) کروی فردی با خرده مقیاسهای باور به مهارتهای بتز رابطه معنادار وجود دارد.
روش پژوهش
طرح پژوهش، توصیفی از نوع (آزمونسازی) است.
جامعه آماری، نمونه و روش نمونهگیری
جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشآموزان مقطع متوسطه خرمآباد بود. نمونهای 300 نفری از دانشآموزان مقطع متوسطه شهرستان خرمآباد (150 نفر پسر و 150 نفر دختر) به روش تصادفی خوشهای انتخاب شدند.
روش اجرا
در بررسی پایایی مقیاسها از روش تعیین همسانی درونی با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ استفاده شد که با نرم افزار SPSS16 انجام گرفت.
برای بررسی تحلیل روایی، نرمال بودن نمرهها بررسی میشود و گفته خواهد شد که کدام مقیاسها در توزیع نمرههای ستونی بهصورت بصری تقریباً نرمال هستند. ضریب همبستگی مقیاسهای PGI با مقیاسهای پرسشنامه باور به مهارتها (SCI) تعیین شد و همچنین، برای مقاسیه میانگینها، آزمون مانوا صورت گرفت.
در پژوهش حاضر از دو ابزار برای گردآوری دادهها و تحلیل یافتهها استفاده شد:
الف) پرسشنامه کروی فردی (PGI) فرم فعالیتها؛ بخش باور به مهارتها؛
ب) پرسشنامه باور به مهارتها (بتز)[36].
الف) پرسشنامه کروی فردی (PGI) فرم فعالیتها: ابزاری است با 18 مقیاس اساسی و 13 مقیاس تلفیقی، که از ترکیب رویکرد هالند[37] (1982) و پریدیگر[38] (1992) و بسیاری از پژوهشهای دیگر (تریسی و ورواندز) است که در زمینه اعتبار مدل کروی حاصل از تلفیق این دو نظریه شکل میگیرد.
این فرم متشکل از 113 عنوان فعالیتی است که از دو بخش علایق و باور به مهارتها تشکیل شده است، که در نسخه فارسی آن هر عنوان فعالیتی یک تعریف مختصر نیز دارد؛ برای مثال، امور پشتیبانی: علاقه به راه انداختن ماشینآلات و وسایل نقلیه و خدمات نگهداری و کارکردن در مشاغلی که نیازمند حداقل آموزش هستند. مشاغل مرتبط با این حوزه شامل: پیشخدمت، قاری مقیاس، پاککننده پنجره و خدمتکار سواره، خدمتکار رختکن، شوفر اتوبوس.
پرسشنامه کروی فردی (PGI) با هدف سنجش رغبتها و باور به توانمندی در فعالیتها و مشاغل طراحی شده است و در تصمیمگیریهای مهم زندگی، از قبیل: انتخاب شغل یا انتخاب جهتگیری تحصیلی که به نوعی با رغبتها و خودکارآمدی شغلی افراد در ارتباط است، کاربرد دارد. هدف اصلی این ابزار، ارائه مدلی برای بررسی شفافتر و مؤثرتر رغبتها و تسهیل امکان مقایسه مدل رغبتها و خودکارآمدی افراد با مدل رغبتها در انواع مشاغل و فعالیتهاست.
ب) پرسشنامه باور به مهارتها (بتز): پرسشنامه «باور به مهارتها»[39]ی بتز و همکاران (2000) یک مقیاس 60 مادهای است که از 10 ماده برای هر یک از 6 موضوع کلی اعتماد، هماهنگ با شش موضوع کلی هالند تشکیل شده است. این مادهها فعالیتها، وظایف و موضوعهای درسی هستند.
پاسخدهندگان میزان اعتماد به تواناییهایشان (خودکارآمدی) را برای انجام هر یک از وظایف، فعالیتها و یا به موفقیت رساندن هر یک از موضوعهای درسی بر روی یک مقیاس پنج درجهای از «کاملاً باور دارم» تا «اصلاً باور ندارم» مشخص میکنند. برای نمرهگذاری، نمره هر یک از مقیاسها بهطور جداگانه محاسبه میشود. نمره هر یک از مقیاسها از مجموع امتیازهای یک فرد در هر یک از مقیاسها به دست میآید. چنانکه گفته شد، آزمودنی با توجه به میزان اعتماد و باور خود برای انجام هر یک از مادههای منظور شده یکی از گزینههای «کاملاً باور دارم، باور دارم، تا حدّی باور دارم، باور ندارم، اصلاً باور ندارم» را انتخاب میکند. به گزینهها به ترتیب امتیاز 1،2،3،4،5 تعلق میگیرد. پس از نمرهگذاری، این که خودکارآمدی فرد در چه حیطهای است، با توجه به بالاترین نمره فرد در سه مقیاس پرسشنامه مشخص میشود.
یافتهها
فرضیه اول: توزیع نمرههای مقیاسهای اصلی و تلفیقی پرسشنامه کروی فردی، تقریباً دارای منحنی نرمال است. در پاسخ به فرضیه اول پژوهش که بررسی نرمال بودن نمرههای مقیاسهای اصلی و تلفیقی پرسشنامه مدّنظر است، نمودار ستونی مقیاسهایی که دارای منحنی نرمال هستند، در قالب نمودارهای ستونی 1 تا 13 ارائه میگردد:
نمودار 1. مقیاس خدمات اجتماعی
چنان که ملاحظه میشود، در نمودار (1) مقیاس خدمات اجتماعی از مقیاسهای اساسی پرسشنامه کروی فردی، توزیع نمرهها به شکل بصری تقریباً نرمال است. لذا فرضیه اول تأیید شد.
نمودار 2. مقیاس پردازش دادهها
در نمودار (2) که مربوط به مقیاس پردازش دادهها، از مقیاسهای اساسی پرسشنامه کروی فردی است، توزیع نمرهها به شکل بصری تقریباً نرمال است. لذا فرضیه اول تأیید شد.
نمودار 3. مقیاس مکانیک
در نمودار (3) که مربوط به مقیاس مکانیک، از مقیاسهای اساسی پرسشنامه کروی فردی است، توزیع نمرهها به شکل بصری تقریباً نرمال است. لذا فرضیه اول تأیید شد.
نمودار 4. مقیاس مددکاری
نمودار (4) مربوط به مقیاس مددکاری از مقیاسهای اساسی پرسشنامه کروی فردی است.
توزیع نمرهها به شکل بصری تقریباً نرمال است. لذا فرضیه اول تأیید شد.
نمودار 5. مقیاس علوم اجتماعی
نمودار (5) که مربوط به مقیاس علوم اجتماعی از مقیاسهای پرستیژ بالای پرسشنامه کروی فردی است، توزیع نمرهها به شکل بصری تقریباً نرمال است. لذا فرضیه اول تأیید شد.
نمودار 6. مقیاس تجاری
در نمودار (6) که مربوط به مقیاس نظام تجاری از مقیاسهای پرستیژ بالای پرسشنامه کروی فردی است، توزیع نمرهها به شکل بصری تقریباً نرمال است. لذا فرضیه اول تأیید شد.
نمودار 7. مقیاس تحلیل مالی
در نمودار (7) که مربوط به مقیاس تحلیل مالی از مقیاسهای پرستیژ بالای پرسشنامه کروی فردی است، توزیع نمرهها به شکل بصری تقریباً نرمال است. لذا فرضیه اول تأیید شد.
نمودار 8. مقیاس کنترل کیفیت
در نمودار (8) که مربوط به مقیاس کنترل کیفیت از مقیاسهای پرستیژ پایین پرسشنامه کروی فردی است، توزیع نمرهها به شکل بصری تقریباً نرمال است. لذا فرضیه اول تأیید شد.
نمودار 9. مقیاس کاردستی
در نمودار (9) که مربوط به مقیاس کاردستی از مقیاسهای پرستیژ پایین پرسشنامه کروی فردی است، توزیع نمرهها به شکل بصری تقریباً نرمال است. لذا فرضیه اول تأیید شد.
نمودار 10. مقیاس واقعگرایی
در نمودار (10) که مربوط به مقیاس واقعگرایی از مقیاسهای ششگانه پرسشنامه کروی فردی است، توزیع نمرهها به شکل بصری تقریباً نرمال است. لذا فرضیه اول تأیید شد.
نمودار 11. مقیاس جستجوگری
در نمودار (11) که مربوط به مقیاس جستجوگری از مقیاسهای ششگانه پرسشنامه کروی فردی است، توزیع نمرهها به شکل بصری تقریباً نرمال است. لذا فرضیه اول تأیید شد.
نمودار 12. مقیاس هنری
در نمودار (12) که مربوط به مقیاس هنری از مقیاسهای ششگانه پرسشنامه کروی فردی است، توزیع نمرهها به شکل بصری تقریباً نرمال است؛ لذا فرضیه اول تأیید شد.
نمودار 13. مقیاس مردم/ اشیا
در نمودار (13) که مربوط به مقیاس مردم/ اشیا از مقیاسهای دوبعدی پریدایگر پرسشنامه کروی فردی است، توزیع نمرهها تقریباً نرمال است؛ لذا فرضیه اول تأیید شد.
فرضیه دوم: بین مقیاسهای علایق اصلی کروی فردی با خرده مقیاسهای باور به مهارتهای بتز رابطه معنادار وجود دارد. در پاسخ به فرضیه دوم پژوهش، رابطه بین مقیاسهای علایق اصلی پرسشنامه کروی فردی با خرده مقیاسها باور به مهارتهای بتز از طریق ضریب همبستگی در جدول (1) نشان داده میشود:
جدول 1. ضریب همبستگی بین مقیاسهای علایق اصلی هشتگانه PGI با خرده مقیاسهای باور به مهارتها (بتز)
|
مقیاسهای بتز |
|
واقعگرایی |
جستجوگری |
هنری |
اجتماعی |
تهوری |
قراردادی |
|
علایق هشتگانه PGI |
|
||||||
|
خدمات اجتماعی |
همبستگی معناداری |
30/0 034/0 |
36/0 010/0 |
50/0 000/ |
34/0 015/0 |
38/0 007/0 |
40/0 004/0 |
|
مدیریت |
همبستگی معناداری |
08/0 54/0 |
25/0 080/0 |
51/0 000/ |
34/0 014/0 |
21/0 14/0 |
28/0 051/0 |
|
اجزای تجارت |
همبستگی معناداری |
42/0 02/0 |
51/0 000/0 |
46/0 001/ |
39/0 005/0 |
50/0 000/0 |
50/0 00/0 |
|
پردازش داده ها |
همبستگی معناداری |
36/0 10/0 |
46/0 001/0 |
35/0 013/ |
34/0 16/0 |
36/0 011/ |
39/0 05/0 |
|
مکانیکی |
همبستگی معناداری |
39/0 06/0 |
50/0 000/0 |
24/0 090/ |
31/0 29/0 |
43/0 002/0 |
51/0 00/0 |
|
طبیعت/ کشاورزی |
همبستگی معناداری |
32/0 03/0 |
71/0 000/0 |
43/0 002/ |
30/0 03/0 |
46/0 001/0 |
52/0 00/0 |
|
هنری |
همبستگی معناداری |
19/0 17/0 |
45/0 001/0 |
59/0 000/ |
44/0 001/0 |
21/0 14/0 |
40/0 004/0 |
|
مددکاری |
همبستگی معناداری |
36/0 010/0 |
41/0 003/0 |
67/0 001/ |
63/0 01/0 |
40/0 004/0 |
44/0 01/0 |
طبق نتایج ارائه شده در جدول (1) که برای بررسی رابطه بین مقیاسهای هشتگانه رغبتPGI با مقیاسهای باور به مهارتهای بتز در جهت تعیین روایی پرسشنامه کروی فردی PGI انجام گرفته، رابطه بین مقیاس خدمات اجتماعی با مقیاس هنری و قراردادی رغبت بتز، به ترتیب 50/0 و 40/0؛ مقیاس مدیریتPGI با مقیاس هنری و اجتماعی بتز به ترتیب 51/0 و 34/0؛ مقیاس اجزای تجارت PGI با مقیاسهای جستجوگری و هنری بتز به ترتیب 51/0و 46/0؛ مقیاس پردازش دادهها PGI با مقیاسهای جستجوگری و قراردادی بتز به ترتیب 46/0و 39/0؛ برای رابطه بین مقیاس مکانیکی PGI با مقیاسهای جستجوگری و قراردادی بتز به ترتیب 50/0 و 51/0؛ مقیاس طبیعت/ کشاورزی PGI با مقیاسهای جستجوگری و قراردادی بتز به ترتیب 71/0و 52/0؛ مقیاس هنری PGI با مقیاسهای هنری و جستجوگری بتز به ترتیب 59/0 و 45/0؛ و برای رابطه بین مقیاس مددکاری PGI با مقیاسهای هنری و اجتماعی بتز به ترتیب 67/0 و 63/0 مشاهده شد، که این ضرایب معنادار و نسبتاً بالا و نشاندهنده وجود روایی سازه خوب (از نوع همگرا) است.
نتایج ضرایب همبستگی مقیاسهای هشتگانه PGI با مقیاسهای باور به مهارتهای بتز در جدول (1) ارائه شده است.
لذا در مورد فرضیه دوم؛ «یعنی بین مقیاسهای علایق اصلی کروی فردی با خرده مقیاسهای باور به مهارتهای (بتز) رابطه معنادار وجود دارد»؛ رابطه مقیاسهای خدمات اجتماعی، اجزای تجارت، مکانیکی، طبیعت و مددکاری با تمام مقیاسهای باور به مهارتهای بتز معنادار بود و فرضیه دوم در این موارد تأیید شد؛ اما در رابطه با مقیاسهای مدیریت و پردازش دادهها با مقیاس واقعگرایی، مقیاس مکانیکی با مقیاس اجتماعی، مقیاس هنری پرسشنامه کروی فردی با مقیاس واقعگرایی و تهوری باور به مهارتهای بتز، رابطهها معنادار نبود و فرضیه دوم در این موارد تأیید نشد.
سؤال سوم: آیا مقیاسهای علایق اصلی پرسشنامه کروی فردی از پایایی مناسبی برخوردار هستند؟
در پاسخ به سؤال (3) پژوهش، میزان پایایی مقیاسهای اصلی پرسشنامه کروی فردی با توجه به آلفای کرونباخ در جدول (2) ارائه میشود:
جدول 2. ضرایب پایایی مقیاسهای علایق پایهایی هشتگانه پرسشنامه کروی فردی PGI
|
علایق پایه هشتگانه |
سطوح پرسشنامه |
آلفای کرونباخ |
|
|
|
خدمات اجتماعی مدیریت اجزای تجارت پردازش دادها مکانیکی طبیعت/ کشاورزی هنری مددکاری |
باور به مهارتها باور به مهارتها باور به مهارتها باور به مهارتها باور به مهارتها باور به مهارتها باور به مهارتها باور به مهارتها |
73/0 74/0 76/0 73/0 74/0 74/0 76/0 73/0 |
طبق نتایج جدول (2)، که حاصل تحلیل ضریب آلفای کرونباخ برای تعیین پایایی مقیاسهای هشتگانه رغبت PGI است، ضریب پایایی برای مقیاس خدمات اجتماعی 73/0؛ برای مقیاس مدیریت 74/0؛ برای مقیاس اجزای تجارت 76/0؛ برای مقیاس پردازش دادهها 73/0؛ برای مقیاس مکانیکی 74/0؛ برای مقیاس طبیعت و کشاورزی 74/0؛ برای مقیاس هنری 76/0؛ برای مقیاس مددکاری 73/0؛ مشاهده شد، که این نتایج نشاندهنده ضرایب پایایی بالا برای 8 مقیاس اساسی پرسشنامه کروی فردی PGI است. یافتههای بهدستآمده از ضریب آلفای کرونباخ برای 8 مقیاس اساسی رغبت در جدول (2) ارائه شده است؛ لذا سؤال سوم پژوهش «آیا مقیاسهای علایق اصلی پرسشنامه کروی فردی از پایایی مناسبی برخوردار هستند؟» در مورد تمامی مقیاسها تأیید شد.
فرضیه چهارم: بین مقیاسهای پرستیژ بالای کروی فردی با خرده مقیاسهای باور به مهارتهای بتز رابطه معنادار وجود دارد. در پاسخ به فرضیه چهارم پژوهش، رابطه بین مقیاسهای پرستیژ بالای کروی فردی با خرده مقیاسهای باور به مهارتها (بتز) از طریق ضریب همبستگی در جدول (3) ارائه میشود:
جدول 3. ضریب همبستگی مقیاسهای پنجگانه پرستیژ بالاPGI با مقیاسهای باور به مهارتها (بتز)
|
مقیاسهای باور به مهارتهای بتز 5 مقیاس پرستیژ بالا |
واقعگرایی |
جستجوگری |
هنری |
اجتماعی |
تهوری |
قراردادی |
|
|
علوم اجتماعی
تأثیر گذاری
نظام تجاری
تحلیل مالی
علوم |
همبستگی معناداری همبستگی معناداری همبستگی معناداری همبستگی معناداری همبستگی معناداری |
36/0 009/0 12/0 39/0 15/0 27/0 29/0 039/0 71/0 05/0 |
49/0 001/0 56/0 001/0 46/0 001/0 58/0 001/0 68/0 001/0 |
62/0 001/ 69/0 011/0 22/0 11/ 27/0 054/ 38/0 006/ |
67/0 001/0 58/0 001/0 43/0 002/0 40/0 004/0 48/0 001/0 |
48/0 001/ 40/0 004/0 54/0 001/ 52/0 001/ 48/0 001/ |
56/0 001/0 55/0 001/0 61/0 001/0 60/0 001/0 65/0 001/0 |
طبق نتایج ارائه شده در جدول (3) که برای بررسی رابطه بین مقیاسهای پنچگانه پرستیژ بالایPGI با مقیاسهای باور به مهارتهای بتز، برای تعیین روایی پرسشنامه کروی فردی PGI انجام گرفته، رابطه بین مقیاس علوم اجتماعی PGI با مقیاسهای هنری و اجتماعی باور به مهارتهای بتز، به ترتیب 62/0و 67/0؛ مقیاس تأثیرگذاری PGI با مقیاس هنری و اجتماعی باور به مهارتهای بتز به ترتیب 69/0و 58/0؛ برای رابطه بین مقیاس نظام تجاری PGI با مقیاسهای تهوری و قراردادی باور به مهارتهای بتز به ترتیب 54/0و 61/0؛ رابطه مقیاس تحلیل مالی PGI با مقیاسهای جستجوگری و قراردادی باور به مهارتهای بتز به ترتیب 58/0 و60/0؛ و برای رابطه بین مقیاس علوم PGI با مقیاسهای واقعگرایی و جستجوگری باور به مهارتهای بتز به ترتیب 71/0 و 68/0 ملاحظه شد که این ضرایب معنادار و نسبتاً بالاست و نشاندهنده وجود روایی سازه خوب (از نوع همگرا) است. نتایج ضرایب همبستگی مقیاسهای پرستیژ بالای PGI با مقیاسهای باور به مهارتهای بتز در جدول (3) ارائه شده است؛ لذا با توجه به فرضیه چهارم «بین مقیاسهای پرستیژ بالای کروی فردی با خرده مقیاسها باور به مهارتهای بتز رابطه معنادار وجود دارد».
رابطه مقیاسهای علوم اجتماعی، تحلیل مالی و علوم با تمامی مقیاسهای باور به مهارتهای بتز معنادار بوده و فرضیه چهارم در این موارد تأیید شد و رابطه مقیاسهای تأثیرگذاری و نظام تجاری با مقیاس واقعگرایی بتز معنادار نبود؛ لذا فرضیه چهارم در این موارد تأیید نشد؛ اما در دیگر مقیاسها معنادار بوده و فرضیه چهارم در این موارد تأیید شد.
سؤال پنجم: آیا مقیاسهای علایق پرستیژ بالای پرسشنامه کروی فردی از پایایی مناسبی برخوردار هستند؟ در پاسخ به سؤال 5 پژوهش، میزان پایایی مقیاسهای پرستیژ بالای پرسشنامه کروی فردی با توجه به آلفای کرونباخ در جدول (4) ارائه میشود:
جدول 4. ضرایب پایایی مقیاسهای پنجگانه پرستیژ بالای PGI
|
مقیاسهای پنچگانه پرستیژ بالا |
سطوح پرسشنامه |
آلفای کرونباخ |
|
علوم اجتماعی تأثیرگذاری نظام تجاری تحلیل مالی علوم |
باور به مهارتها باور به مهارتها باور به مهارتها باور به مهارتها باور به مهارتها |
76/0 75/0 77/0 78/0 77/0 |
طبق نتایج جدول (4) ،که حاصل تحلیل ضریب آلفای کرونباخ برای تعیین پایایی مقیاسهای پنچگانه پرستیژ بالای PGI است، ضریب پایایی برای مقیاس علوم اجتماعی 76/0؛ مقیاس تأثیرگذاری 75/0؛ مقیاس نظام تجاری 77/0؛ مقیاس تحلیل مالی 78/0؛ و ضریب پایایی مقیاس علوم 77/0 مشاهده شد، که در مجموع نشاندهنده یک ضریب پایایی مناسب و خوب است. نتایج ضریب پایایی آلفای کرونباخ برای 5 مقیاس پرستیژ بالای PGI در جدول (4) ارائه شده است. لذا در ارتباط با سؤال پنجم :«آیا مقیاسهای علایق پرستیژ بالای پرسشنامه کروی فردی از پایایی مناسبی برخوردار هستند؟» تمامی مقیاسها، از پایایی قابل قبولی برخوردار بودند و سؤال پنجم تأیید شد.
فرضیه ششم: بین مقیاسهای پرستیژ پایین کروی فردی با خرده مقیاسهای باور به مهارتهای بتز رابطه معنادار وجود دارد. در پاسخ به فرضیه ششم پژوهش، رابطه بین مقیاسهای پرستیژ پایین پرسشنامه کروی فردی با خرده مقیاسهای باور به مهارتهای بتز از طریق ضریب همبستگی در جدول (5) نشان داده میشود:
جدول 5. ضریب همبستگی مقیاسهای پنجگانه پرستیژ پایین PGI با مقیاسهای باور به مهارتهای بتز
|
مقیاسهای باور به مهارتهای بتز 5 مقیاس پرستیژ پایین |
واقعگرایی |
جستجوگری |
هنری |
اجتماعی |
تهوری |
قراردادی |
|
|
کنترل کیفیت |
همبستگی |
40/0 |
48/0 |
29/0 |
42/0 |
68/0 |
62/0 |
|
معناداری |
04/0 |
01/0 |
37/0 |
03/0 |
01/0 |
01/0 |
|
|
کاردستی |
همبستگی |
62/0 |
36/0 |
18/0 |
27/0 |
50/0 |
38/0 |
|
معناداری |
001/0 |
009/0 |
20/0 |
061/0 |
01/0 |
06/0 |
|
|
خدمات فردی |
همبستگی |
47/0 |
41/0 |
43/0 |
41/0 |
33/0 |
44/0 |
|
معناداری |
001/0 |
003/0 |
002/0 |
003/0 |
020/0 |
01/0 |
|
|
ساخت/تعمیرات |
همبستگی |
52/0 |
26/0 |
04/0 |
10/0 |
35/0 |
30/0 |
|
معناداری |
001/0 |
06/0 |
74/0 |
45/0 |
01/0 |
03/0 |
|
|
خدمات پایه |
همبستگی معناداری |
37/0 09/0 |
23/0 10/0 |
39/0 0/0 |
39/0 05/0 |
23/0 11/0 |
27/0 05/0 |
طبق نتایج ارائه شده در جدول (5) که برای بررسی رابطه بین مقیاسهای پنچگانه پرستیژ پایینPGI با مقیاسهای باور به مهارتهای بتز، برای تعیین روایی پرسشنامه کروی فردی انجام گرفته، همبستگی بین مقیاس کنترل کیفیت PGI با مقیاسهای تهوری و قراردادی باور به مهارتهای بتز به ترتیب 68/0 و 62/0؛ مقیاس کاردستی PGI با مقیاسهای واقعگرایی و تهوری باور به مهارتهای بتز به ترتیب 62/0 و 50/0؛ رابطه بین مقیاس خدمات فردی PGI با مقیاسهای واقعگرایی و قراردادی به ترتیب 47/0 و 44/0؛ مقیاس ساختمان و تعمیرات PGI با مقیاسهای واقعگرایی و تهوری 52/0 و 35/0؛ و همبستگی بین مقیاس خدمات پایه PGI با مقیاسهای هنری، اجتماعی و واقعگرایی باور به مهارتهای بتز به ترتیب 39/0 و 39/0 و 37/0 درصد مشاهده شد.
این ضرایب معنادار و نسبتاً بالا و نشاندهنده وجود روایی سازه خوب (از نوع همگرا) است.
نتایج ضریب همبستگی مقیاسهای پنچگانه پرستیژ پایینPGI با مقیاسهای باور به مهارتهای بتز در جدول (5) ارائه شده است. بنابراین، در مورد فرضیه 6: «بین مقیاسهای پرستیژ پایین کروی فردی با خرده مقیاسهای باور به مهارتهای بتز رابطه وجود دارد». در رابطه با مقیاس خدمات فردی با مقیاسهای بتز رابطه معنادار بوده و فرضیه ششم در این موارد تأیید شد؛ اما در مقیاسهای کنترل کیفیت با مقیاس هنری، در مقیاس کاردستی با هنری، در مقیاس ساخت و تعمیرات با مقیاسهای هنری و اجتماعی، رابطه معنادار نبود و فرضیه ششم در این موارد تأیید نشد.
سؤال هفتم: آیا مقیاسهای پرستیژ پایین پرسشنامه کروی فردی از پایایی مناسبی برخوردارند؟
در پاسخ به سؤال هفتم پژوهش، میزان پایایی مقیاسهای پرستیژ پایین پرسشنامه کروی فردی با توجه به آلفای کرونباخ در جدول (6) ارائه میشود:
جدول 6. ضرایب پایایی مقیاسهای پنجگانه پرستیژ پایین PGI
|
مقیاسهای پنچگانه پرستیژ پایین |
سطوح پرسشنامه |
آلفای کرونباخ |
|
کنترل کیفیت کاردستی خدمات فردی تعمیر/ ساختمان خدمات پایه |
باور به مهارتها باور به مهارتها باور به مهارتها باور به مهارتها باور به مهارتها |
76/0 76/0 74/0 76/0 75/0 |
طبق نتایج جدول (6)، که حاصل تحلیل ضریب آلفای کرونباخ برای تعیین پایایی مقیاسهای پنچگانه پرستیژ پایین PGI است، ضریب پایایی برای مقیاس کنترل کیفیت 76/0؛ برای مقیاس کاردستی 76/0؛ برای مقیاس خدمات فردی 74/0؛ ضریب پایایی مقیاس تعمیرات/ ساختمان 76/0 و پایایی مقیاس خدمات پایه 75/0، ملاحظه شد. این ضرایب پایایی برای مقیاسها، مناسب و بالاست؛ لذا نتایج بررسی ضرایب پایایی آلفای کرونباخ برای مقیاسهای پنچگانه پرستیژ پایین در جدول (6) نشان داده شده است.
بنابراین، در مورد سؤال هفتم پژوهش: «آیا مقیاسهای پرستیژ پایین پرسشنامه کروی فردی از پایایی مناسبی برخوردارند؟» تمامی مقیاسهای پرستیژ پایین پرسشنامه کروی فردی از پایایی مناسب برخوردار بودند و سؤال هفتم تأیید شد.
فرضیه هشتم: بین مقیاسهای علایق ششگانه (تلفیقی) کروی فردی با خرده مقیاسهای باور به مهارتهای بتز رابطه معنادار وجود دارد.در پاسخ به فرضیه هشتم پژوهش، رابطه بین مقیاسهای ششگانه (تلفیقی) پرسشنامه کروی فردی با خرده مقیاسهای باور به مهارتهای بتز از طریق ضریب همبستگی در جدول (7) نشان داده میشود:
جدول 7. همبستگی بین مقیاسهای ششگانه علایق پایهای PGIبا مقیاسهای باور به مهارتهای بتز
|
مقیاسهای باور به مهارت بتز 6 رغبت پایهای PGI |
واقعگرایی |
جستجوگری |
هنری |
اجتماعی |
تهوری |
قراردادی |
|
|
واقعگرایی |
همبستگی |
50/0 |
50/0 |
24/0 |
31/0 |
43/0 |
48/0 |
|
معناداری |
00/0 |
001/0 |
090/0 |
029/0 |
002/0 |
001/0 |
|
|
جستجوگری |
همبستگی |
32/0 |
71/0 |
43/0 |
30/0 |
46/0 |
52/0 |
|
معناداری |
023/0 |
001/0 |
002/0 |
032/0 |
001/0 |
001/0 |
|
|
هنری |
همبستگی |
19/0 |
45/0 |
59/0 |
44/0 |
21/0 |
40/0 |
|
معناداری |
17/0 |
001/0 |
001/0 |
001/0 |
14/0 |
004/0 |
|
|
اجتماعی |
همبستگی |
37/0 |
43/0 |
67/0 |
59/0 |
43/0 |
47/0 |
|
معناداری |
007/0 |
002/0 |
001/0 |
001/0 |
002/0 |
001/0 |
|
|
تهوری |
همبستگی |
16/0 |
31/0 |
55/0 |
37/0 |
28/0 |
34/0 |
|
معناداری |
24/0 |
029/0 |
001/0 |
008/0 |
04/0 |
015/0 |
|
|
قراردادی |
همبستگی معناداری |
41/0 003/0 |
51/0 001/0 |
41/0 003/0 |
38/0 006/0 |
43/0 002/0 |
46/0 001/0 |
طبق نتایج ارائه شده در جدول (7) که برای بررسی رابطه بین مقیاسهای ششگانه رغبت PGI با مقیاسهای باور به مهارتهای بتز، برای تعیین روایی پرسشنامه کروی فردی انجام گرفته، برای رابطه بین مقیاس واقعگرایی PGI با مقیاسهای جستجوگری و قراردادی باور به مهارتهای بتز به ترتیب 50/0 و 51/0؛ مقیاس جستجوگری PGI با مقیاسهای جستجوگری و قراردادی باور به مهارتهای بتز به ترتیب 71/0 و 52/0؛ مقیاس هنری PGI با مقیاسهای جستجوگری و هنری باور به مهارتهای بتز به ترتیب 45/0 و 59/0؛ مقیاس اجتماعی PGI با مقیاسهای هنری و اجتماعی باور به مهارتهای بتز به ترتیب 67/0 و 59/0؛ مقیاس تهوری PGI با مقیاسهای هنری و اجتماعی باور به مهارتهای بتز به ترتیب 55/0 و 37/0؛ و برای بررسی رابطه بین مقیاس قراردادی PGI با مقیاسهای جستجوگری و قراردادی باور به مهارتهای بتز به ترتیب 51/0 و46/0 مشاهده شد.
این ضرایب نسبتاً بالا و معنادار و نشاندهنده وجود روایی سازه خوب (از نوع همگرا) است.
نتایج ضریب همبستگی مقیاسهای ششگانه رغبتPGI با مقیاسهای باور به مهارتهای بتز در جدول (7) ارائه شده است.
لذا در رابطه با فرضیه هشتم: «بین مقیاسهای علایق ششگانه (تلفیقی) کروی فردی با خرده مقیاسهای باور به مهارتهای بتز رابطه وجود دارد».
رابطه بین مقیاسهای واقعگرایی، جستجوگری، اجتماعی و قراردادی پرسشنامه کروی فردی با مقیاسهای بتز معنادار بوده و فرضیه هشتم در این موارد تأیید شد؛ اما رابطه مقیاسهای هنری و تهوری پرسشنامه کروی فردی با مقیاسهای واقعگرایی و تهوری بتز معنادار نبوده و فرضیه هشتم در این موارد تأیید نشد.
فرضیه نهم: بین مقیاسهای چهارگانه (تلفیقی) کروی فردی با خرده مقیاسهای باور به مهارتهای (بتز) رابطه معنادار وجود دارد. در پاسخ به فرضیه 9 پژوهش، رابطه بین مقیاسهای چهارگانه تلفیقی پرسشنامه کروی فردی با خرده مقیاسهای باور به مهارتهای بتز از طریق ضریب همبستگی در جدول (8) نشان داده میشود:
جدول 8. همبستگی بین مقیاسهای پایهای رغبت چهارگانهPGI با مقیاسهای باور به مهارتهای بتز
|
باور به مهارتهای بتز 4 مقیاس رغبت پایه PGI |
واقعگرایی |
جستجوگری |
هنری |
اجتماعی |
تهوری |
قراردادی |
|
|
مردم |
همبستگی |
17/0 |
41/0 |
65/0 |
46/0 |
24/0 |
40/0 |
|
معناداری |
021/0 |
003/0 |
001/0 |
001/0 |
87/0 |
004/0 |
|
|
اشیا |
همبستگی |
41/0 |
69/0 |
50/0 |
39/0 |
53/0 |
57/0 |
|
معناداری |
003/0 |
001/0 |
001/0 |
006/0 |
001/0 |
001/0 |
|
|
عقاید |
همبستگی |
42/0 |
53/0 |
53/0 |
43/0 |
47/0 |
50/0 |
|
معناداری |
002/0 |
001/0 |
001/0 |
002/0 |
001/0 |
001/0 |
|
|
دادهها |
همبستگی معناداری |
48/0 021/0 |
58/0 15/0 |
55/0 002/0 |
60/0 23/0 |
54/0 51/0 |
53/0 011/0 |
طبق نتایج ارائه شده در جدول (8) که برای بررسی رابطه بین مقیاسهای چهارگانه رغبتPGI با مقیاسهای باور به مهارتهای بتز، برای تعیین روایی پرسشنامه کروی فردی انجام گرفته، رابطه بین مقیاس مردم PGI با مقیاسهای هنری و اجتماعی به ترتیب 65/0 و 46/0؛ مقیاس اشیای PGI با مقیاسهای جستجوگری و قراردادی به ترتیب 69/0 و 57/0؛ مقیاس عقاید PGI با مقیاسهای جستجوگری، هنری و قراردادی به ترتیب 53/0 و 50/0 ؛ و در نهایت رابطه بین مقیاس دادههای PGI با مقیاسهای جستجوگری و اجتماعی به ترتیب 58/0 و 60/0 مشاهده شد. این ضرایب نسبتاً بالا و معنادار و نشاندهنده وجود روایی سازه خوب (از نوع همگرا) است.
نتایج ضریب همبستگی مقیاسهای چهارگانه رغبتPGI با مقیاسهای باور به مهارتهای بتز در جدول (8) ارائه شده است. بنابراین، در مورد فرضیه نهم پژوهش: «بین مقیاسهای چهارگانه (تلفیقی) کروی فردی با خرده مقیاسهای باور به مهارتهای بتز رابطه معنادار وجود دارد». رابطه مقیاسهای اشیا و عقاید با خرده مقیاسهای بتز معنادار بوده و فرضیه نهم در این موارد تأیید شد؛ ولی در مقیاسهای مردم و دادهها با مقیاسهای تهوری و جستجوگری، اجتماعی و تهوری رابطه معنادار نبوده و فرضیه نهم در این موارد تأیید نشد.
فرضیه دهم: بین مقیاسهای سه بعدی (تلفیقی) کروی فردی با خرده مقیاسهای باور به مهارتهای بتز رابطه معنادار وجود دارد. در پاسخ به فرضیه دهم پژوهش، رابطه بین مقیاسهای سهگانه (تلفیقی) پرسشنامه کروی فردی با خرده مقیاسهای باور به مهارتهای بتز از طریق ضریب همبستگی در جدول (9) نشان داده میشود:
جدول 9.همبستگی بین مقیاسهای پایهای رغبت سهگانهPGI با مقیاسهای باور به مهارتهای بتز
|
باور به مهارتهای بتزابعاد سهگانه PGI |
واقعگرایی |
جستجوگری |
هنری |
اجتماعی |
تهوری |
قراردادی |
|
|
مردم/ اشیا |
همبستگی |
31/0- |
35/0- |
16/0 |
07/0 |
36/0- |
23/0- |
|
معناداری |
029/0 |
01/0 |
27/0 |
60/0 |
09/0 |
11/0 |
|
|
دادهها/ عقاید |
همبستگی |
04/0 |
03/0 |
02/0 |
19/0 |
05/0 |
10/0 |
|
معناداری |
75/0 |
79/0 |
87/0 |
182/0 |
69/0 |
46/0 |
|
|
پرستیژ |
همبستگی معناداری |
35/0- 021/0 |
13/0 32/0 |
17/0 41/0 |
01/0 015/0 |
18/0 010/0 |
35/0- 019/0 |
طبق نتایج ارائه شده در جدول (9) که برای بررسی رابطه بین مقیاسهای سهگانه رغبتPGI با مقیاسهای باور به مهارتهای بتز، برای تعیین روایی پرسشنامه کروی فردی انجام گرفته، برای رابطه مقیاس مردم/ اشیای PGI با مقیاس هنری و اجتماعی PGI به ترتیب 16/0 و 07/0؛ مقیاس دادهها و عقاید PGI با مقیاس اجتماعی و قراردادی به ترتیب 19/0، 10/0 و مقیاس پرستیژ با مقیاسهای هنری و تهوری به ترتیب 17/0 و 18/0 مشاهده شد. این نتایج تقریباً بالا و بیانگر وجود روایی سازه است، نتایج ضریب همبستگی مقیاسهای سهگانه رغبت PGI با مقیاسهای باور به مهارتهای بتز در جدول (9) ارائه شده است.
لذا با توجه به فرضیه دهم: «بین مقیاسهای سه بعدی (تلفیقی) کروی فردی با خرده مقیاسهای باور به مهارتهای (بتز) رابطه معنادار وجود دارد» بین مقیاس مردم/ اشیا با واقعگرایی، جستجوگری و تهوری رابطه معنادار بود و فرضیه دهم در این موارد تأیید شد، در رابطه با مقیاس پرستیژ با مقیاسهای واقعگرایی، اجتماعی، تهوری و قراردادی رابطه معنادار بود و فرضیه دهم در این موارد تأیید شد؛ اما رابطه مقیاس دادهها/ عقاید با هیچ یک از مقیاسهای باور به مهارتهای بتز معنادار نبود و فرضیه دهم در این موارد تأیید نشد.
بحث و نتیجهگیری
نتایج بهدست آمده از نرمال بودن نمرهها نشان داد که در مقیاسهای اساسی (خدمات اجتماعی، پردازش دادهها، مددکاری و مکانیک) و در مقیاسهای پرستیژ بالا (مقیاس علوم اجتماعی، نظام تجاری و تحلیلی مالی) و در مقیاسهای پرستیژ پایین (کنترل کیفیت و کاردستی) در مقیاسهای ششگانه (واقعگرایی، جستجوگری و هنری) در مقیاسهای چهارگانه (اشیا و دادهها) و در مقیاسهای سهگانه (مقیاس مردم/ اشیا) توزیع نمودار ستونی به شکل بصری تقریباً نرمال بود.
ضریب آلفای کرونباخ در 18 مقیاس اساسی بین 70/0 تا 78/0 بهدست آمد که در بخش باور به مهارتها 71/0 تا 77/0 محاسبه گردیده است و در تحلیل روایی نیز یافتهها نشان دادهاند که همبستگی سیاهه کروی فردی با پرسشنامه باور به مهارتهای بتز در سطح معناداری مناسبی است. در بررسی روایی بخش باور به مهارتهای پرسشنامه کروی فردی، در مقیاسهای اساسی و تلفیقی، ضرایب معنادار و نسبتاً بالا ملاحظه شد و نشاندهنده وجود روایی سازه خوب (از نوع همگرا) است. فرم فعالیتهای سیاهه کروی فردی PGI به همراه پرسشنامه باور به مهارتهای بتز بر نمونهای 240 نفری از دانشآموزان خرمآبادی با نمونهگیری به شیوه تصادفی خوشهای اجرا شد، که از این تعداد نمونه، 120 نفر دختر و 120 نفر پسر،PGI را همراه با (SCI) پرسشنامه باور به مهارتهای بتز بهطور همزمان تکمیل نمودند. ضرایب همبستگی بین مقیاسهایPGI و SCI پرسشنامه باور به مهارتهای بتز، وجود تفاوت در میانگین نمرههای مقیاسها در دانشآموزان تحلیل شد.
شواهد به دست آمده از اعتبار پرسشنامه باور به مهارتهای بتز و همچنین، وجود ساختار سه بعدی در رغبتهای شغلی حمایت میکند. به عبارتی نتایج نشان داد که با رعایت احتیاط میتوان با تکیه بر مدل بتز و مدل کروی به توصیف، تبیین و پیشبینی مبتنی بر ارتباط رغبتهای شغلی با نتایج مسیر شغلی پرداخت. این قابلیت در بین تمام دانشآموزان تفاوتی ندارد و در همه آنها یکسان است. نتایج بررسی روایی و پایایی بخش باور به مهارتهای فرم فعالیتها نشان داد که با کمترین تأثیرپذیری از خطای اندازهگیری، میتواند نتایج پایا و مبتنی بر واقعیت باور به مهارتها در اختیار بگذارد. در مجموع، نتایج بهدست آمده از اعتبار بین فرهنگی مدل کروی فرم فعالیتها و باور به مهارتهای بتز و سیاهه کروی فردی در سنجش باور به مهارتها حمایت کرد. با توجه به اینکه مقیاسهای تلفیقی و اساسی در دانشآموزان خرمآباد از پایایی مناسبی برخوردار بود (ضریب پایایی بین 71/0 تا 74/0)؛ این نتایج، همخوان با نتایج سایر مطالعات قبلی (شامل تریسی، 2002؛ دارسی، 2005؛ لانگ، 2005؛ لیرونگ، 2006؛ سورکو، 2008 و هدریچ، 2008). وجود پایایی و روایی را در مقیاسهای اصلیPGI تأیید میکند.
برای دستیابی به نتایج بهتر در ارزیابی باور به مهارتها بهتر است در مطالعات بعدی با انتخاب نمونههایی از مقاطع مختلف تحصیلی؛ مخصوصاً در مطالعات طولی به بررسی ثبات و تغییر باور به مهارتها از جنبههای گوناگون مثل پایایی نسبی و پایایی ساختاری پرداخته شود. با توجه به تفاوتهایی که در میانگین باور به مهارتهای دانشآموزان مشاهده شد، با الگوی رشد باور به مهارتها در آمریکا همخوانی ندارد؛ پیشنهاد میشود که با مطالعات طولی به بررسی رشد باور به مهارتها در پسران و دختران ایرانی پرداخته شود. همچنین، نتایج ارزیابی باور به مهارتها به خودی خود اطلاعات کافی برای مشاوره مسیر شغلی یا تحصیلی در اختیار نمیگذارد. پیشنهاد میشود هنگام استفاده از نمرههای باور به مهارتها، از نمرههای سایر متغیرهای عمده فردی نیز استفاده شود.
[1] Bandura
[2] Boom & etal
[3] Litman & etal
[4] Betz & Haket
[5] Fawcett & etal
[6] Belestin
[7] Kounger & etal
[8] Esmits & etal
[9] Lotte & Andersen
[10] Kable & yoto
[11] Tracey
[12] people & things
[13] Data & Ideas
[14] prestige
[15] Roe
[16] technical
[17] outdoor
[18] art & entertation
[19] service
[20] general cultural
[21] business
[22] orgaization
[23] Gati & etal
[24] Betsworth & fouad
[25] Shawn & etal
[26] prestige
[27] Dik & Hansen
[28] Darcy
[29] three partition
[30] people
[31] things
[32] datas
[33] ideas
[34] Robert & etal
[35] Rounds & etal
[36] Betz skills confidence inventory(SCI)
[37] Holland
[38] Prediger
[39] skill confidence inventory
)